Fundusze inwestycyjne klasyfikować można w oparciu o wiele różnych kryteriów. Najczęściej stosuje się jednak kryterium prawne i ekonomiczne. Źródłem kryterium prawnego jest ustawa dnia 27.05.2014 o funduszach inwestycyjnych.
Wyróżnia ona trzy główne typy funduszy inwestycyjnych:
1. Fundusze inwestycyjne otwarte FIO – najpopularniejszy typ funduszy inwestycyjnych w kraju. Charakteryzują się zmienną liczbą uczestników. Mogą zbyć nieograniczoną liczbę jednostek uczestnictwa i są zobowiązane je odkupić na żądanie uczestnika. Przystąpić do nich mogą w zasadzie wszyscy – osoby fizyczne, prawne oraz instytucje nie posiadające osobowości prawnej. Jednostki uczestnictwa wyceniane są codziennie (poniedziałek-piątek), gdyż zdecydowana większość instrumentów finansowych wschodzących w skład portfela inwestycyjnego także wyceniania jest codziennie (obligacje, akcje).
2. Specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte SFIO – szczególny rodzaj funduszu otwartego. Statut tego rodzaju funduszu może określić liczbę uczestników oraz wprowadzić inne warunki, na podstawie których uczestnik może zażądać odkupienia jednostek uczestnictwa. Część tego typu funduszy działających w Polsce skierowana jest jedynie do osób prawnych lub osób deklarujących deklarujących oszczędzanie długoterminowe.
3. Fundusze inwestycyjne zamknięte FIZ – są ograniczone dla inwestorów. Możliwość przystąpienia jest jedynie w okresie subskrypcji tytułów uczestnictwa lub przez nabycie specjalnego certyfiaktu dostępnego na rynku wtórnym. Emitują certyfikaty inwestycyjne, czyli papiery wartościowe, których liczba jest stała i może ulec zmianie jedynie w wyniku nowej emisji bądź okresowego odkupu walorów od uczestników funduszu. Certyfikaty mogą być przedmiotem obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych. Fundusze zamknięte nie muszą posiadać płynnych rezerw, co poprawia icj potencjalną efektywność zarządzania portfelem. Wyceny certyfikatów dokonywane są najczęściej co tydzień, miesiąc lub kwartał.
Kryterium ekonomiczne z kolei dzieli fundusze z uwagi na prowadzoną przez nie politykę inwestycyjną.
1. Fundusze bezpieczne
- fundusze gotówkowe i rynku pieniężnego – lokują one środki w instrumenty krótkoterminowe dłużne np. bony skarbowe oraz bankowe papiery wartościowe czy lokaty bankowe. Fundusze gotówkowe są obarczone nieco wyższym ryzykiem, gdyż dopuszczają obrót lokatami bankowymi o nieco dłuższym terminie zapadalności. Jednak w obu przypadkach ryzyko utraty kapitału jest znikome.
- fundusze obligacji (dłużne) – inwestują środki w średnio oraz długoterminowe dłużne papiery wartościowe (obligacje skarbowe, komunalne oraz papiery komercyjne). Część z nich może przynieść stratę, choć zalicza się je do funduszy bezpiecznych. Ma to miejsce zwłaszcza w momencie gdy rosną stopy procentowe, co powoduje spadek cen niektórych obligacji, a tym samym spadek cen tytułów uczestnictwa.
2. Fundusze mieszane (hybrydowe)
- fundusze zrównoważone – 40-60% inwestują w akcje, a resztę w papiery dłużne (obligacje).
- fundusze stabilnego wzrostu – inwestują do 40% aktywów w akcje, a resztę w papiery dłużne. Są bezpieczniejsze od funduszy zrównoważonych, ale stopy zwrotu są w ich przypadku zwykle niższe.
- fundusze z ochroną kapitału – jednostka uczestnictwa jest zabezpieczona przed spadkiem wartości poniżej danego poziomu poprzez alokowanie portfela inwestycji w udziałowe papiery wartościowe.
- fundusze aktywnej alokacji – udział akcji i obligacji może zmieniać się w zakresie 0-100%, a nie jest stały jak w przypadku funduszu zrównoważonego i stabilnego wzrostu. Na ryzyko i zyski wpływa koniunktura na rynku giełdowym.
3. Fundusze agresywne
- fundusze akcji – inwestują głównie w akcje oraz udziałowe papiery wartościowe. Ich celem jest osiągnięcie jak największego zysku przy niskim poziomie ryzyka inwestycji. W okresie wysokiej koniunktury uzyskują wysokie stopy zwrotu, natomiast podczas bessy jednostki uczestnictwa znacznie mogą stracić na wartości. Są adresowane dla osób lubiących i nie bojących się ryzyka.